Het witte eeh... grijze fietsen plan

Vélib, het ‘witte fietsen’ plan van Parijs is een enorm succes sinds de introductie afgelopen 15 juli. Er rijden nu meer dan 10.000 goedkope huurfietsen in Parijs rond, en er zijn 750 stations waar je de fietsen oppikt en dropt. Aan het einde van het jaar is het aantal verdubbeld; 20.000/1500. Bedoeld voor kort stadsvervoer, dus NIET voor toeristen die sloom van highlight naar highlight kuieren. Het stadsbeeld is er zo van vergeven dat je als toerist (zonder Vélib) bijna geen foto meer kan maken zonder dat er zich een Vélib op heeft gemanouvreerd. Het eerste half uur is gratis, daarna gaat het aantikken, tweede half uur €1, derde half uur €2, vierde half uur €4, daar zit beleid achter. Dat overigens al omzeild wordt; er zijn mensen die al aan Vélibhopping doen, als het half uur bijna om is even ‘docken’ en later uitnemen bij een ‘borne’. De instap… ehh opstapdrempel (want fietsen) is €1 voor een dagticket, €5 voor een week of €29 voor een jaar. Een hybride betaalsysteem dus, flat fee + tijdsgebaseerd. Je bankkaart of creditcard staat garant tot €150 wat eigenlijk weinig is. De kinderziektes vallen reuze mee: - de stoplichten zijn niet geprepareerd op de Vélib, vooral op brede straten. Halverwege een kruispunt (ja, net gehaald!) hoor je rechts al het gegier van optrekkende auto’s, bijvoorbeeld vijf stuks naast elkaar op de Champs-Élysées. Ik vond dat niet grappig. - Het metalen korfje voorop is best groot: ‘panier grande capacité’. Er past een modale stadspoedel in maar het is door zijn grootte juist weer kwetsbaar. Niet vanwege knagende stadspoedels maar omdat het overal tegenaan botst. Ik heb de meest mooie trapezoïden en andere complex gebogen geometrische patronen gezien maar geen enkel recht paniertje. - de ‘capacity handling’ schort wel eens; je ziet vaak mensen wachten bij een leeg station, of juist bij een vol station om de fiets terug te brengen. Bij dat laatste krijg je 15 gratis minuten om de fiets bij een nabijgelegen station te parkeren. Die zitten nooit verder dan 300 meter. Er rijden dus continue opleggers met gedeporteerde Vélibs van A naar B (net als vluchtelingen blijven ze maar terugkomen), hier net toevallig voor mijn paleisje! althans waar ik in een naastgelegen vermoedelijk bedienden- of werkvertrek bivakeer. - rare derailleur die je handpalm openschuurt. - en natuurlijk… onvoldoende fietspaden. Daartegenover staat dat je de taxi- en busbanen mag gebruiken, en daar zoef je overheen; de stroken voor gewone auto's zijn vaak geconstipeerd, en vol met toeterende Parisiens. Er zit trouwens een goed belletje op de Vélib. Het is een ijzersterk concept, ook op het gebied van veiligheid en robuustheid. Om met dat laatste te beginnen; je kunt ze gewoon van de Eiffeltoren af gooien, het netje voorop zat toch al scheef. Ik heb er een keer op de lage kade langs de Seine mee gefietst en over honderden meters kazeien/kinderkopjes gedenderd, noodgedwongen omdat ik niet wist van dit straatpatroon, dat ook op mijn ‘cour’ ligt. Slecht besluit dus, niet alleen omdat je vuisten nog een uur natrillen, maar je kunt ook bijna nergens weer naar boven. Maar de uniseks Vélib genoot ervan, zeurde niet en hoefde ook niet naar de polikliniek daarna. En dan de veiligheid. Je laat het wel uit je hoofd de fiets te ontvreemden, de Vélib is industrieel grijs en ziet eruit als een fiets waar per ongeluk bromfietsonderdelen op gemonteerd zijn. Je herkent een Vélib op een kilometer afstand; je maakt meer kans om een gejatte Engelse dubbeldekker clandestien door te verkopen in London (neeu, gewoon hoog uitgevallen busje) dan een Vélib in Parijs. De Vélib lijkt me ook een nieuwe klasse fiets te gaan worden, met curiositeiten zoals een flinke accu voor ‘always on’ licht, felle stroboscopische LEDjes voorop (leuk langs de kade van de Seine, ’s avonds verliefde paartjes laten schrikken, zie boven) , en natuurlijk de vette spatlap en dito stuur, maar in zijn totaliteit ziet HIJ er (het is duidelijk een LE) niet plomp uit. Wat de grootste verdienste zal zijn, hoop ik, is de cultuuromslag. Als tout Paris fietst scheelt dat niet alleen CO2 uitstoot, maar kunnen taxichauffeurs gewoon allemaal ontslagen worden en weer als uitsmijter bij discotheken of als concierge gaan werken, alhoewel ... ik realiseer me dat ik dat alleen NEDERLANDSE taxichauffeurs zou toewensen. Die in het buitenland blijken gewoon aardige mensen te zijn zoals jij en ik. De Parijse taxi’s gedragen zich hoffelijk ten opzichte van een Vélib en houden afstand. Op de Champs-Élysées had ik meer last van auto’s die op hun remmen trapten of opeens naar rechts zwenkten voor een parkeerplaats. Je zou zeggen; neem dan de linkerbaan (5de), maar dat heeft weer andere nadelen. Het is grappig de stadsfietscultuur te zien veranderen. Eerst had je fietskoeriers, wat wereldvreemde pezige loners, daarna de eco’s en sportieve jongeren, maar nu ook vrouwen van middelbare leeftijd op de Vélib. Alleen geen kind in het stuurkorfje, dat is minder handzaam dan een poedel of baguette, en de beentjes knellen zo snel af in dat korfje. Een aantal steden, de frontrunners, was er al eerder mee begonnen, Wenen, Salzburg, Lyon, recent ook Barcelona, en andere grote steden zien het ook zitten. Voor echte fietssteden (Beijing, Amsterdam) heeft het natuurlijk geen zin, maar er is interesse uit … Amerika! De burgemeester van Chicago is van de week persoonlijk een kijkje komen nemen. Stel dat Amerikaanse steden het overnemen … dan zakt de zeespiegel ineens een meter en hyperventileren we allemaal door gebrek aan CO2 in de lucht. Experts hebben echter verkondigd dat het milieuvoordeel slechts gering is, voor de grotere afstanden blijft men gewoon de auto nemen. EEN laatste tip, vooral voor Ollanders met aangeboren autoriteitsexceem: houd je aan de verkeersregels! De NOS heeft er een geinig filmpje over gemaakt. Vooral dus niet mobiel bellen en door het rood rijden, tenzij gecombineerd, wordt je gesnapt betaal je relatief maar de helft per overtreding, ook dat spreekt Ollanders aan. Tot slot: Dit krijg je als je niet belt ... maar fotogafeert op een rijdend Vélibje op de Champs. .... en dit als je als Vélib een keer nee durft te zeggen tegen een dame. Met de namiddagzon tegen het Louvre krijgt de Vélib ineens wat koperachtigs, of bloost hij een beetje?